Нэг сая таван зуун мянган долларын үнэ хүрсэн улаан түвд нохойн зураг интернетээр мөн ч их дуулиан тарив даа. Гэтэл бүр түүнээс ч үнэтэй нь байна. 2010 оны 12-р сард Хятадын Далян хотын иргэн хоёр сая таван зуун мянган доллараар ойндоо хүрч буй гөлгөн банхар авсан бол, 2011 оны хавар дун цагаан зүсмийн нохой Ордос руу 35 сая юаниар зарагджээ. Долоон тэрбум төгрөг гэсэн үг шүү дээ! Хубилай хааны албанаа зүтгэж явсан итали эр, баримтат уран зохиолын нэгэн хосгүй өвийг туурвигч Марко Поло түвд нохойн тухай мэдээг анх Европд цацсан бөгөөд түүний номд илжгэн чинээ биетэй тэдгээр ноход уулын зэрлэг сарлагийг ч ноцон барьдаг тухай өгүүлжээ. Монгол хэлнээ 1987 онд “Орчлонгийн элдэв сонин” нэрээр орчуулагдан гарсан уг номын 116-р бүлэгт харин том биетэй, догшин зэрлэг сарлагийг дийлдэг тухайг нь орхигдуулсан байна лээ (Англиар: “They have mastiffs as big as donkeys, very good at pulling down game, including wild cattle, which are plentiful there and of great size and ferocity” гэж бий). Хималайд өнөө хэр зэрлэг сарлаг элбэг, түвд малчдын ярихаар бол, дан ганц хар зүстэй байдаг, гэрийн сарлаг дотор орчихсон явахдаа өндрөөшөө ч, уртаашаа ч тохой илүү ялгарч харагддаг гэнэ. Лхас дахь Түвдийн мүзейд буй чихмэл нь алдалсан гар шиг сүрлэг эвэртэй, нохой барина гэхээр санаанд багтамгүй том амьтан байна лээ. Марко Пологийн номд ч ид шидэт үлгэрт л гардаг, үнэмшмээргүй хачин амьтад бишгүй дурдагддаг тул барууныхан ер бусын нохойн тухай хэсгийг нь ойшоосонгүй. Харин британичууд Түвдэд нэвтэрсний дараа л Английн хааны гэр бүлд хоёр түвд нохой бэлгэнд ирснээр лордууд энэ бахим чийрэг нохдыг сонирхож эхэлжээ. Англид мастиф хэмээх том биет нохой байдаг тул Азиас ирсэн банхаруудыг шууд л түвд мастиф гээд нэрлэчихэж. Үнэндээ гагц Түвдэд л байдаг үүлдэр ч биш шүү дээ. Бүр 1890-ээд онд Берлинд эл нохойг үржүүлж, 1906 онд Лондонд түвд нохойн үзэсгэлэн худалдаа зохиогдож байснаас үзэхүл, азийн банхарууд Европыг байлдан дагуулах дөхжээ. Гэвч дэлхийн дайнууд дэгдэж, дараа нь Төв Азийг коммунистууд хаалттай бүс нутаг болгосноор эдгээр ноход баруунд танигдахад садаа учирсан юм. 1950-иад онд АНУ-ын ерөнхийлөгч Айзэнхауэр түвд банхартайгаа бахархан зарлаж байсан ч 1980-аад он хүртэл зөвхөн мэргэжилтнүүд л мэддэг үүлдэр байв. Дэлхийд алдартай Вэстминстрийн клуб “түвд мастиф” гэсэн ангиллаар албан ёсны анхны шалгаруулалтаа ердөө 2008 онд л явуулсан гээд бодохгүй юу?
Нэг сая таван зуун мянган долларын үнэ хүрсэн улаан түвд нохойн зураг интернетээр мөн ч их дуулиан тарив даа. Гэтэл бүр түүнээс ч үнэтэй нь байна. 2010 оны 12-р сард Хятадын Далян хотын иргэн хоёр сая таван зуун мянган доллараар ойндоо хүрч буй гөлгөн банхар авсан бол, 2011 оны хавар дун цагаан зүсмийн нохой Ордос руу 35 сая юаниар зарагджээ. Долоон тэрбум төгрөг гэсэн үг шүү дээ! Хубилай хааны албанаа зүтгэж явсан итали эр, баримтат уран зохиолын нэгэн хосгүй өвийг туурвигч Марко Поло түвд нохойн тухай мэдээг анх Европд цацсан бөгөөд түүний номд илжгэн чинээ биетэй тэдгээр ноход уулын зэрлэг сарлагийг ч ноцон барьдаг тухай өгүүлжээ. Монгол хэлнээ 1987 онд “Орчлонгийн элдэв сонин” нэрээр орчуулагдан гарсан уг номын 116-р бүлэгт харин том биетэй, догшин зэрлэг сарлагийг дийлдэг тухайг нь орхигдуулсан байна лээ (Англиар: “They have mastiffs as big as donkeys, very good at pulling down game, including wild cattle, which are plentiful there and of great size and ferocity” гэж бий). Хималайд өнөө хэр зэрлэг сарлаг элбэг, түвд малчдын ярихаар бол, дан ганц хар зүстэй байдаг, гэрийн сарлаг дотор орчихсон явахдаа өндрөөшөө ч, уртаашаа ч тохой илүү ялгарч харагддаг гэнэ. Лхас дахь Түвдийн мүзейд буй чихмэл нь алдалсан гар шиг сүрлэг эвэртэй, нохой барина гэхээр санаанд багтамгүй том амьтан байна лээ. Марко Пологийн номд ч ид шидэт үлгэрт л гардаг, үнэмшмээргүй хачин амьтад бишгүй дурдагддаг тул барууныхан ер бусын нохойн тухай хэсгийг нь ойшоосонгүй. Харин британичууд Түвдэд нэвтэрсний дараа л Английн хааны гэр бүлд хоёр түвд нохой бэлгэнд ирснээр лордууд энэ бахим чийрэг нохдыг сонирхож эхэлжээ. Англид мастиф хэмээх том биет нохой байдаг тул Азиас ирсэн банхаруудыг шууд л түвд мастиф гээд нэрлэчихэж. Үнэндээ гагц Түвдэд л байдаг үүлдэр ч биш шүү дээ. Бүр 1890-ээд онд Берлинд эл нохойг үржүүлж, 1906 онд Лондонд түвд нохойн үзэсгэлэн худалдаа зохиогдож байснаас үзэхүл, азийн банхарууд Европыг байлдан дагуулах дөхжээ. Гэвч дэлхийн дайнууд дэгдэж, дараа нь Төв Азийг коммунистууд хаалттай бүс нутаг болгосноор эдгээр ноход баруунд танигдахад садаа учирсан юм. 1950-иад онд АНУ-ын ерөнхийлөгч Айзэнхауэр түвд банхартайгаа бахархан зарлаж байсан ч 1980-аад он хүртэл зөвхөн мэргэжилтнүүд л мэддэг үүлдэр байв. Дэлхийд алдартай Вэстминстрийн клуб “түвд мастиф” гэсэн ангиллаар албан ёсны анхны шалгаруулалтаа ердөө 2008 онд л явуулсан гээд бодохгүй юу?
48 Comments
|
Archives
September 2016
Categories |